Bespreking (Jozefien Leirens):
Bij de les rond de terugkeer van Odysseus wordt stilgestaan bij Odysseus’ tocht naar huis, en zijn ervaring met gastvrijheid of xenia. Daarbij wordt het begrip xenia geduid aan de hand van concrete verhalen uit de Odysseia en wordt, ongedwongen, verwezen naar de huidige vluchtelingen en hun zoektocht naar een nieuwe thuisbasis.
De les wordt ingeleid aan de hand van het verhaal van Odysseus. Die inleiding kan door de leerkracht voorgelezen worden of door de leerlingen zelf (voor)gelezen worden. Vervolgens wordt de tocht van Odysseus voogesteld. Door die visuele voorstelling zien de leerlingen zelf in dat de nostos van Odysseus niet volgens de snelste route verliep, wat volgens de zelfdeterminatietheorie inspeelt op het competentiegevoel van de leerlingen. De leerlingen ervaren vervolgens zelf aan de hand van een spel de redenen voor de lange duur van Odysseus’ terugtocht. De leerlingen spelen in dat lesdeel in groepjes van vier leerlingen een variatie op ganzenbord waarbij ze onmiddellijk geconfronteerd worden met de problemen én de successen die Odysseus ondervond tijdens zijn terugtocht. Door het spelelement wordt ingespeeld op de belonging van de leerlingen en ervaren de leerlingen ook zelf de problemen die Odysseus ondervond. Nadat de leerlingen in kleine groepjes het spel hebben gespeeld, wordt klassikaal besproken welke personages Odysseus/de leerlingen tegenkwamen. Op die manier kan door de leerkracht gecontroleerd worden of de leerlingen de nodige kennis over het verhaal van Odysseus via het spel hebben verworven. Vervolgens wordt stilgestaan bij de personages die Odysseus niet gastvrij behandelden en de personen die hem wel met open armen ontvingen in hun land. Aangezien de leerlingen die verschillende personages en onderdelen van het verhaal reeds kennen (en zelf de problemen hebben ondervonden), voelen ze zich ook competent met betrekking tot het onderwerp. Vervolgens dienen de leerlingen aan te duiden wat Odysseus van de Faiaken ontving en dienen ze in groep na te denken over de manier waarop zij vluchtelingen als Odysseus het best kunnen ontvangen. Die vraag wordt volledig gekaderd binnen het verhaal van Odysseus, waardoor er op een veiligere afstand kan gesproken worden over een gevoelig en beladen thema, namelijk de vluchtelingenproblematiek. Tenslotte wordt ook impliciet ingespeeld op het verschil tussen vluchtelingen vandaag de dag en vluchtelingen als Odysseus. Odysseus was op de terugkeer naar huis, huidige vluchtelingen dienen een nieuwe thuis te zoeken.
Aan de hand van deze les komen de leerling in contact met waarden en normen van de Griekse cultuur en gaan ze op een respectvolle manier in “interactie” met die andere waarden en normen. Doorheen de les worden de verschillen tussen onze waarden en de Griekse waarden duidelijk (namelijk het belang van xenia voor de Grieken), maar dat verschil wordt ook verklaard, geapprecieerd en geaccepteerd.
Lesplan: Les 2 – lesplan
Handout: Les 2 – handouts kaarten bordspel
Powerpoint: Les 2 – powerpoint